Biểu đồ nến Nhật là một công cụ phân tích kỹ thuật mạnh mẽ. Biểu đồ nến Nhật được sáng tạo bởi người Nhật từ hàng trăm năm trước, ban đầu dùng để theo dõi giá hàng hóa như lúa mì, ngô, đậu nành nhằm phát hiện thay đổi giá và dấu hiệu đảo chiều. Ngày nay Biểu đồ nến Nhật được sử dụng rộng rãi trong giao dịch tài chính, chứng khoán, forex và crypto để theo dõi hành động giá, dự đoán xu hướng và nhận biết dấu hiệu đảo chiều. Trong giao dịch, việc nắm vững biểu đồ nến giúp nhà đầu tư hiểu rõ tâm lý thị trường, nhận diện phe mua hay bán đang chiếm ưu thế, từ đó đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn. Bài viết này tổng hợp toàn diện các kiến thức cơ bản và nâng cao từ nguồn gốc, cấu trúc nến đến các mẫu hình đảo chiều phổ biến, nhằm giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc. Chúng ta sẽ khám phá cách đọc nến, ý nghĩa của các loại nến đặc biệt, và cách áp dụng chúng vào chiến lược giao dịch.
1. Cấu Trúc Và Cách Đọc Nến Nhật Cơ Bản
Mỗi cây nến luôn có bốn thông tin chính: giá mở cửa (open), giá đóng cửa (close), giá cao nhất (high) và giá thấp nhất (low). Những yếu tố này tạo nên thân nến (body) và bóng nến (wicks hoặc shadows).
Nến tăng (bullish candle): Giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa, thể hiện người mua mạnh hơn người bán. Giá mở cửa nằm phía dưới thân nến, đóng cửa nằm phía trên thân nến; điều này cho thấy áp lực mua đẩy giá lên.
Nến giảm (bearish candle): Giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa, thể hiện người bán áp đảo. Giá mở cửa nằm phía trên thân nến, đóng cửa nằm phía dưới; tín hiệu này cho thấy áp lực bán đẩy giá xuống.
Màu sắc trên biểu đồ: Nến tăng thường xanh lá hoặc trắng, nến giảm đỏ hoặc đen, tùy nền tảng. Quan trọng là nhìn thân nến để nhanh chóng nhận biết giá tăng hay giảm trong phiên.
Màu sắc trên biểu đồ: Nến tăng thường xanh lá hoặc trắng, nến giảm đỏ hoặc đen, tùy nền tảng. Quan trọng là nhìn thân nến để nhanh chóng nhận biết giá tăng hay giảm trong phiên. Màu sắc tùy nền tảng (trắng/xanh cho nến tăng, đỏ/đen cho nến giảm).
Bóng nến (wicks hoặc shadows): Thể hiện mức giá cao/thấp nhất từng chạm nhưng không duy trì, cho thấy giá biến động mạnh nhưng quay đầu. Thân nến phản ánh thay đổi thực từ mở đến đóng cửa.
Bí mật ở bóng nến: Bóng dưới dài cho thấy giá giảm nhưng phục hồi mạnh (phe mua thắng), tín hiệu tích cực. Bóng trên dài cho thấy giá tăng nhưng bị ép xuống (phe bán thắng), tín hiệu tiêu cực.
2. Nến Biên Độ Hẹp Và Rộng: Dấu Hiệu Sức Mạnh Hay Do Dự
2.1. Nến biên độ hẹp (narrow range candle):
Cây nến nhỏ hơn so với các nến xung quanh, cho thấy thị trường do dự, biến động thấp, không có động lượng mạnh. Trader thích vì rủi ro thấp (stop-loss ngắn), tiềm năng thưởng lớn nếu giá phá vỡ.
2.2. Nến biên độ rộng (expanded range candle):
Cây nến lớn hơn hẳn các nến xung quanh, giống như một người khổng lồ trong đám đông, thể hiện biến động mạnh và động lượng cao. Kích thước rất lớn, dễ nhận ra.
2.3. Nến tăng mở rộng (bullish expanded range):
Giá mở cửa dưới thân, giá đóng cửa trên thân; người mua quyết liệt nâng giá, tín hiệu giá tiếp tục tăng nếu xuất hiện ở đầu xu hướng.
2.4. Nến giảm mở rộng (bearish expanded range):
Giá mở cửa trên thân, đóng cửa dưới thân; người bán đẩy giá xuống mạnh, tín hiệu giá tiếp tục giảm, đặc biệt nếu kèm khối lượng lớn.
2.5. Ý nghĩa trong các tình huống:
Nến mở rộng biên độ là một tín hiệu mạnh mẽ về động lượng của giá,
Nếu nến mở rộng biên độ xuất hiện ở đầu xu hướng sau tích lũy ngang, với volume cao: báo hiệu khởi đầu mạnh mẽ.
Sau giảm mạnh, nến tăng mở rộng với volume lớn báo đảo chiều tăng (từ thấp điểm mới bắt đầu).
Sau tăng dài, nến giảm mở rộng báo đảo chiều giảm mạnh.
Ngược lại, nếu nến mở rộng biên độ xuất hiện ở cuối xu hướng kéo dài (giá xa trung bình động, overbought), cho thấy sự kiệt sức, dễ đảo chiều.
Trader không nên đuổi theo xu hướng đã kéo dài: Nếu giá đã tăng nhiều tháng, nến tăng lớn thêm là tín hiệu kiệt sức, rủi ro cao; ưu tiên giao dịch ở đầu xu hướng mới.
3. Các Mẫu Hình Nến Đảo Chiều Đơn Lẻ Và Biến Thể: Cảnh Báo Tâm Lý Người Tham Gia
3.1. Ý nghĩa chung:
Các mẫu nến phản ánh tâm lý con người lặp lại theo lịch sử (lo lắng tiền bạc, đầu tư, chính trị, sụp đổ thị trường), giúp nhận diện đảo chiều như dấu chấm câu cuối câu. Các mẫu hình đảo chiều đơn nến: Cảnh báo tâm lý người tham gia.
3.2. Nến Hammer (búa – bullish reversal):
Sau giảm nhiều ngày, thân nhỏ, bóng dưới dài gấp 2-4 lần thân, bóng trên ngắn. Thể hiện phe mua đảo chiều mạnh; giá thường tăng sau, phổ biến ở đáy thị trường. Xuất hiện sau nhiều phiên giảm. Bóng dưới dài gấp 2-4 lần thân nến. Cho thấy phe mua đang phục hồi quyết liệt.
3.3. Nến Shooting Star (sao băng – bearish reversal):
Sau tăng nhiều ngày, thân nhỏ, bóng trên dài gấp 2-4 lần thân, bóng dưới ngắn. Thể hiện phe bán đảo chiều mạnh; giá thường giảm sau, kèm expanded range càng mạnh. Xuất hiện sau nhiều phiên tăng. Bóng trên dài, thân nhỏ → phe bán đảo chiều xu hướng.
3.4. Nến Doji (lưỡng lự):
Không thân nến (open ≈ close), giống dấu "+". Thể hiện phân vân; sau giảm dài thì tích cực (có thể tăng), sau tăng dài thì tiêu cực (có thể giảm). Không ý nghĩa nếu thị trường đã ngang. Mở = Đóng → do dự. Sau xu hướng tăng: dễ đảo chiều giảm. Sau xu hướng giảm: dễ đảo chiều tăng.
3.5. Nến Doji biến thể:
Gravestone Doji (bia mộ – bóng trên dài, giống Shooting Star, bearish sau tăng). Dragonfly Doji (chuồn chuồn – bóng dưới dài, giống Hammer, bullish sau giảm). Doji mạnh hơn nếu expanded range hoặc wick dài.
Bài viết này giúp bạn hiểu về biểu đồ nến Nhật, giúp bạn áp dụng hiệu quả trong phân tích kỹ thuật và giao dịch. Hãy luyện thói quen đọc nến hàng ngày. Các mẫu hình sẽ lặp lại, tâm lý sẽ bộc lộ, và lợi nhuận sẽ đến khi bạn hành động đúng lúc.
Tác giả: WikiMoney Team
