Trong đầu tư, có một nguyên tắc bất di bất dịch: “Không bao giờ có bữa trưa miễn phí”. Những dự án hứa hẹn lợi nhuận cao bất thường – 20%, 30%, thậm chí 50% – đều tiềm ẩn rủi ro cực lớn, thậm chí là lừa đảo.

Rất nhiều nhà đầu tư đã mất trắng vì tin vào những lời mời chào “ngọt ngào” như vậy. Để tránh rơi vào bẫy, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ bản chất của vốn và lợi nhuận.

1. Hiểu rõ bản chất vốn và lợi nhuận

Doanh nghiệp khi hoạt động kinh doanh hay đầu tư luôn cần vốn. Nguồn vốn này có hai loại chính:

1.1 Vốn chủ sở hữu (vốn cổ đông)

Khi bạn mua cổ phần của một doanh nghiệp, bạn trở thành cổ đông.

Công ty làm ăn tốt, cổ đông sẽ có lợi nhuận.

Công ty làm ăn kém, cổ đông sẽ không có lợi nhuận.

Công ty kinh doanh tệ, cổ đông thua lỗ, thậm chí mất vốn.

Nguyên tắc quan trọng: Cổ đông phải chia sẻ cả lợi ích lẫn rủi ro với doanh nghiệp. Và hầu như không có doanh nghiệp nào cam kết lợi nhuận cao và cố định cho cổ đông.

1.2 Vốn vay

Khi bạn cho doanh nghiệp vay tiền, họ có nghĩa vụ trả gốc và lãi theo thỏa thuận, trừ khi phá sản.

Trong điều kiện bình thường:

Ngân hàng trả lãi cho người gửi tiền: 6–8%/năm.

Ngân hàng cho doanh nghiệp vay: 10–12%, cao lắm là 14%.

Doanh nghiệp tự phát hành trái phiếu:

Lãi suất 10–12%: mức bình thường.

Lãi suất 12–14%: rủi ro cao.

Nếu một doanh nghiệp không thể vay với lãi suất thấp mà phải chấp nhận trả lãi rất cao, điều đó cho thấy rủi ro của họ là cực lớn.

2. Vì sao “cam kết lợi nhuận cao” thường là bẫy?

2.1 Thực tế tài chính không thể chịu nổi

Khi ai đó mời bạn “đầu tư” và cam kết lợi nhuận 30%/năm, thực chất họ đang vay tiền của bạn với lãi suất 30%.

Hãy thử đặt mình vào vị trí chủ doanh nghiệp:

Doanh thu từ bán hàng, trừ giá vốn, trừ chi phí vận hành, marketing, quản lý…

Sau tất cả, vẫn phải trả 30% lãi mỗi năm cho nhà đầu tư?

→ Điều này gần như bất khả thi với một doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Trong thực tế, có thể một vài năm, một số doanh nghiệp đạt tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) trên 30%. Nhưng không phải năm nào cũng duy trì được mức này.

Không doanh nghiệp chân chính nào cam kết lợi nhuận cố định 30% mỗi năm cho cổ đông.

Lợi nhuận cao bất thường = Rủi ro cực lớn

Lãi suất vay trên 14% đã là cao và ít doanh nghiệp gánh nổi.

Lãi suất vay 30%/năm gần như là chuyện không tưởng, vì khó có doanh nghiệp nào tạo ra đủ lợi nhuận để trả mức lãi này.

Nói tóm lại, cam kết lợi nhuận cao chỉ là “bánh vẽ” đánh vào lòng tham, thường để chiếm đoạt tiền của bạn.

3. Nguyên tắc bảo vệ bản thân trước bẫy lợi nhuận cao

3.1 Nhận diện dấu hiệu cảnh báo

Chỉ nói về lợi nhuận, không nhắc đến rủi ro.

Lợi nhuận cam kết cao bất thường so với lãi suất thị trường.

Không minh bạch về hoạt động kinh doanh thực tế.

3.2 Nhớ nguyên tắc “Rủi ro đi kèm lợi nhuận”

Lợi nhuận kỳ vọng càng cao → rủi ro càng lớn.

Không tồn tại khoản đầu tư vừa lợi nhuận cao, vừa an toàn tuyệt đối.

3.3 Kiên quyết nói KHÔNG

Từ chối ngay những lời mời “đầu tư” cam kết lợi nhuận 20–30%/năm trở lên.

Không để lòng tham che mờ lý trí.

Luôn yêu cầu thông tin rõ ràng, minh bạch và đánh giá kỹ rủi ro trước khi xuống tiền.

Kết luận

Những dự án cam kết lợi nhuận cao không phải cơ hội vàng, mà thường là cạm bẫy tài chính.

Nếu muốn lợi nhuận cao, hãy chấp nhận rủi ro tương xứng và tự quản trị rủi ro.

Nếu muốn an toàn, hãy chấp nhận mức lợi nhuận hợp lý và bền vững.

Hãy luôn nhớ: “Không bao giờ có bữa trưa miễn phí.”
Nếu ai đó mời gọi đầu tư mà chỉ nói về lợi nhuận cao, không nhắc đến rủi ro, hãy rời đi ngay vì đó hoặc là khoản đầu tư rủi ro cực lớn hoặc là lừa đảo.

Tác giả: Lâm Minh Chánh