Những người thiếu kỹ năng quản lý tài chính sẽ không tận dụng được nguồn thu nhập, không biết cách tích lũy, và thậm chí họ bị thiếu an toàn về tài chính, sống trong áp lực và rất dễ bị rơi vào vòng xoáy nợ nần khó thoát ra được. Những người quản lý tài chính tốt không chỉ tránh được tình trạng nợ nần, căng thẳng tài chính mà còn có khả năng tích lũy tài sản, sống độc lập tài chính, giàu có hơn và tự tin theo đuổi các mục tiêu lớn trong tương lai.
Dưới đây là những ví dụ minh họa rõ nét về người không biết và người biết quản lý tài chính cá nhân để bạn dễ dàng nhận thấy sự khác biệt và ảnh hưởng của chúng đến cuộc sống:
1. Cặp ví dụ thứ nhất: Anh Hoàng và anh Minh
Anh Hoàng là người không biết quản lý tài chính cá nhân. Dù có mức thu nhập ổn định 20 triệu đồng mỗi tháng, anh lại không kiểm soát được chi tiêu. Anh thường xuyên ăn uống bên ngoài, mua sắm theo cảm xúc, không để ý đến ngân sách. Do đó, đến cuối tháng, anh luôn rơi vào tình trạng thiếu hụt tài chính, phải mượn tiền từ bạn bè và người thân để trang trải sinh hoạt. Mỗi khi có sự cố bất ngờ như sửa chữa nhà cửa, bệnh tật, anh càng lún sâu vào nợ nần.
Anh Minh, bạn thân của Hoàng, lại là một người biết quản lý tài chính cá nhân rất tốt. Dù thu nhập tương tự, nhưng Minh lập kế hoạch tài chính rõ ràng, luôn ưu tiên tiết kiệm trước khi chi tiêu. Anh chia thu nhập thành các khoản cố định: 30% dành cho tiết kiệm và đầu tư, 50% cho chi tiêu sinh hoạt thiết yếu và 20% cho các khoản chi tiêu linh hoạt. Nhờ vậy, Minh luôn có sẵn quỹ dự phòng cho các trường hợp khẩn cấp và tích lũy được tài sản để hướng đến mục tiêu tài chính lớn hơn trong tương lai như mua nhà hoặc khởi nghiệp.
2. Cặp ví dụ thứ hai: Chị Hà và chị Trang
Chị Hà không biết quản lý tài chính cá nhân. Chị làm việc tại một công ty truyền thông, với thu nhập khá cao khoảng 50 triệu mỗi tháng nhưng lại luôn cảm thấy thiếu thốn vì thói quen mua sắm quá mức. Chị liên tục mua quần áo, mỹ phẩm đắt tiền và du lịch thường xuyên bằng thẻ tín dụng. Hậu quả là chị luôn có khoản nợ lớn với ngân hàng và sống trong áp lực trả nợ kéo dài, không thể tích lũy được tài sản hay đầu tư cho tương lai.
Chị Trang đồng nghiệp của Hà, lại có phương pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả. Trang biết rõ mục tiêu tài chính và luôn dành ra 25% thu nhập để đầu tư vào các quỹ mở và cổ phiếu. Chị kiểm soát chi tiêu chặt chẽ bằng cách chỉ mua những thứ thực sự cần thiết và lên kế hoạch rất rõ ràng cho các khoản chi lớn. Sau vài năm đi làm, Trang đã tích lũy được một khoản tiền đáng kể, đủ để mua một căn hộ nhỏ tại thành phố và không phải chịu áp lực nợ nần.
3. Cặp ví dụ thứ ba: Bạn Tuấn và bạn Linh (sinh viên)
Tuấn là sinh viên năm ba đại học, mỗi tháng nhận được trợ cấp từ gia đình khoảng 5 triệu đồng. Tuy nhiên, vì thói quen tụ tập bạn bè ăn uống, chơi game, Tuấn luôn tiêu sạch tiền chỉ trong vòng 2 tuần đầu. Nửa tháng còn lại, Tuấn thường phải vay mượn bạn bè và sống trong trạng thái căng thẳng vì thiếu tiền, ảnh hưởng đến việc học hành.
Linh, cũng là sinh viên năm ba như Tuấn, với trợ cấp tương tự. Nhưng Linh quản lý tài chính rất chặt chẽ, lập kế hoạch chi tiêu cụ thể hàng tháng. Linh tiết kiệm 20% trợ cấp hàng tháng và sử dụng số tiền này để tham gia các khóa học nâng cao kỹ năng hoặc đầu tư nhỏ vào việc kinh doanh online. Nhờ kỹ năng quản lý tài chính tốt, Linh không chỉ thoải mái trong chi tiêu sinh hoạt hàng tháng mà còn có thêm thu nhập phụ và tích lũy được những kinh nghiệm hữu ích cho sự nghiệp tương lai.
4. Kết luận
Quản lý tài chính cá nhân hiệu quả không chỉ đơn thuần là kiểm soát tiền bạc mà còn là cách thức để xây dựng một cuộc sống vững chắc và an toàn về tài chính. Những quyết định tài chính khôn ngoan ngày hôm nay sẽ định hình chất lượng cuộc sống và cơ hội trong tương lai. Vì vậy, việc trang bị kiến thức và kỹ năng quản lý tài chính là điều cần thiết và quan trọng cho mọi người.
Tác giả: Lâm Minh Chánh
